Mehmet Sürmeli

Müşriklerin imanı nasıldı? Onların Allah tasavvuru nasıldı? Bugünkü ifadeyle müşrikler deist bir inanca mı sahipti? Mekke müşriklerinin, Allah inancına yabancı olmayıp tanrı tanımaz bir toplum olmadıklarıyla alakalı birçok ayet vardır.1 Rivayet kitaplarında da müşriklerin Allah’ın varlığını kabul ettiklerine dair örnekler mevcuttur. Ümeyye bin Salt’ın o dönemin büyük şairi olarak “Ey …

Hadiste beyan edildiği üzere; “Yüce Allah kime ilim verdiyse ilmi gizlememe hususunda ondan söz almıştır.”1 İlmi gizlemek Kur’an’da belirtildiği üzere Allah’ın lanetini gerektiren bir suçtur. Ayet-i kerimede şöyle buyurulmaktadır: “İndirdiğimiz apaçık hükümleri ve doğru yolu, insanlara biz Kitapta beyan ettikten sonra, gizleyenler (var ya), şüphesiz Allah onlara lânet eder. (onları …

İslâm, dünyayı Kur’an ve Sünnet merkezli olarak insanlara tanıtmıştır. Dünyaya bakışımızın nebevi temellere oturması için Resulullah’ın dünyaya bakış tarzını bilmek gerekir. Peygamber Efendimiz’in bakışı, Kur’an-ı Kerim’de “meta, süs, oyun ve eğlence” olarak belirtilen izahatın açılımıdır. Bu açılımın veciz bir ifadesini Peygamber Efendimiz şöyle dile getirmiştir: “Benim dünya ile olan bağlantım, …

Peygamber Efendimiz sallellahu aleyhi ve sellem’e hüküm olmayan konularda hüküm koyma yetkisi verilmiştir. Din dilinde hüküm koymaya “teşrî’” denilmektedir. Teşri kavramının kökü olan “şer’”, açıklama, ortaya çıkarma anlamlarına gelir. Şeriat da dinde takip edilen apaçık yoldur. Allah’ın koymuş olduğu emir ve yasaklar için istiare olarak kullanılır.1 Teşri kavramı, hüküm olmayan …

Peygamber Efendimiz, şayet Müslümanların âlimleri ve velayet makamını elinde tutanları kötülüklerin önlenmesi için tedbir almayacak olurlarsa, insanların umumi belalara uğrayabilecekleri uyarısını şu hadisiyle beyan etmiştir: “Bir toplumun içerisinde günahlar çokça işlenecek olur ve engellemeye, değiştirmeye gücü yetenler, kötülükleri değiştirmek için gayret etmezlerse Allah celle celaluh, toplumun tamamını cezalandırır.”1 Benzeri bir …

Yüce Allah anne babalara çocuklarının namazları konusunda bir sorumluluk yüklemiş ve şöyle buyurmuştur:  “Aile fertlerine namazı emret, kendin de bunda kararlı ol. Senden rızık istemiyoruz; asıl biz seni rızıklandırıyoruz. Mutlu gelecek, günahlardan sakınanların olacaktır.” (Taha,132) Ahirette kişinin hesaba çekileceği ilk amelin namaz olacağını1 açıklayan Peygamber Efendimiz sallellahu aleyhi ve sellem, …

Kur’an-ı Kerim, Medeni surelerde münafıklıktan sakınmanın önemi ve nifak ehlinin vasıfları üzerinde çok durmuştur. Özellikle; Bakara, Âl-i İmran (Uhud Savaşı sahnelerinde), Nisa, Enfal, Tevbe ve Münafikûn surelerinde onlardan sıkça bahsetmiştir. Tevbe Suresi’nde münafıkların sıfatları ve rezaletleri ayrıntılı olarak ortaya konduğu için bu sureye “Münafıkların çirkinliklerini açığa çıkaran” anlamında Sure-i Fadâha …

İnsanın üretmiş olduğu değerlerin/ salih amellerin Allah celle celaluh katında geçerli olmasının şartı; tüm eylemlerinin bütüncül, yüzdesiz ve gerçek anlamda bir imandan referans almasına bağlıdır. İman alt yapısının önemine binaen Kur’an-ı Kerim’deki ayetlerinin yaklaşık dörtte üçü bu konuyla alakalıdır. Kur’an-ı Kerim, Allah katından gönderilen tüm konularda kesintisizliği,1 bütünlüğü,2 alan ayrımı …

Günah kavramıyla ilgili Kur’an’da yetmişten fazla kelime kullanılmıştır. Hadislerde de farklı ifade biçimleri mevcuttur. Kullanılan farklı kelimeler ve kavramlar günahın derecelerini haber vermektedir. Peygamber Efendimiz sallellahu aleyhi ve sellem, günahı değişik şekillerde tanımlamıştır. Bu tanımlardan birinde fıtrat temizliğini öne almış ve şöyle buyurmuştur: “Günah vicdanının/fıtratının kabul etmeyip içinin yatışmadığı şeydir …

Dünyevi çıkarlar için ne iman ne de ibadet edilir. İnsanın Allah Teâlâ ile her an irtibat hâlinde olması çok önemlidir. Zira insan ile Allah Teâlâ arasındaki irtibat Allah tarafından kesilirse hidayet kararması olur ve insan zayıf hâliyle baş başa kalır; ilahi lütuflardan mahrum olur. Şayet irtibatı insan kesecek olursa, yaşayacağı …