Mehmet Sürmeli

İman esaslarından birisi de kaza ve kadere imandır. Bu konu insanlığın başlangıcından beri zaman zaman tartışılmıştır. İslâm Kelam tarihinde de en çok konuşulan, tartışılan ve buna bağlı olarak birçok ekolün meydana çıkmasına neden olan konulardan birisi olmuştur.   Kaza ve kader konusunda ehliyeti olan veya olmayan herkes birçok şey söylemiştir. …

Kader; daraltmak1, bilmek2, güç yetirmek3, takdir olunmak4, ölçmek-hesap yapmak5, miktarını belirlemek6 manalarında kullanılmıştır. Terim anlamı ise; Allah’ın, yaratılışın başlangıcından sonuna kadar bütün varlıkların başına gelecek hadiseleri; nesne ve olayları ezelî ilmi ile bilip plânlaması ve takdir etmesidir. Kader kavramının anlam alanına evrenin yaratılması, yönetilmesi, içerisinde cereyan eden olaylar, varlıklarla ilgili …

Kur’an-ı Kerim’de isim ve sıfatlarıyla tanıtılan Rabbimizin has ismi “Allah” lafza-i celal’i özel bir isimdir ve “Hak” olan ilaha delalet eder. “Esma-i hüsna” dediğimiz, Allah Teâlâ’nın en güzel isimlerinin hepsinin anlamını içerisinde bulundurur.1 Lisan bakımından, Lafza-ı celal’in birtakım özellikleri vardır. Bu ismin ikili ve çoğul hâli yoktur. “Allah” lafzı, Kur’an-ı …

Tek başına ümmet olma vasfını genç yaşta kazanan İbrahim Peygamber, Allah’a karşı velayetin olduğu kadar zalimlerden ve kâfirlerden “beraet”in de sembol ismidir. Esasında beraet olmadan velayet olmaz. Beraet imanın olmaz ise olmaz şartıdır. Kelime-i tevhidin nefiy bölümüdür. Bu önemli nedenine binaen Hazreti İbrahim aleyhis selam, Kur’an’ın beyanına göre müşrik babasından, …

Allah Teâlâ’ya selim bir şekilde vuslatın iki anahtarı vardır. Birisi, içerisinde hiçbir şirk alâmetinin olmadığı kâmil iman; diğeri de ihsan makamında icra edilen salih amellerdir. Sahih iman her zaman asıldır. Ameller onun üzerine bina edilirlerse bir anlam kazanırlar. Rabbimiz bu konuyu şöyle ifade etmiştir: “Her kim ki Rabbine kavuşmayı/ vuslatı …

Hadis ve Sünnet’i reddedenler, hayatın ayrıntılarıyla ilgili dini hükümlerin kısm-ı azamının kaynaklarının Sünnet’te olması münasebetiyle, Sünnet’i devre dışı bırakarak hayatta boşluk oluşturmak istemektedirler. Bu istemin arka plânında moderniteye; hayatın Allahsız yorumu olan batı medeniyetine iktidar yolu açmak düşüncesi vardır. Bu sebeple de Sünnet’i itibarsız kılma ve hadis inkârcılığı daha çok …

Peygamber Efendimiz sallellahu aleyhi ve sellem, ümmetinin âlimlerinden olan Abdullah bin Mesud radıyellahu anh’a; “İnsanların en âlimi kimdir” diye sormuş ve edebinden dolayı Efendimize gerekli cevabı vermeyince Resulullah sallellahu aleyhi ve sellem, kendi sorusunu kendisi şöyle cevaplandırmıştır: “İnsanların en âlimi hakkı görendir.” (Heysemi, Zevaid, c.I, s.162) Bu tanımlama bizlere hakkı görüp …

Allah celle celaluh insanlığa gönderdiği dinin hayata hâkim olmasını istemiştir. Dininin ve peygamberlerinin mahkûm olmasını istemediğini şu ayetle açıklamıştır: “Allah, müşrikler beğenmeseler de (kendi) dinini bütün dinlere (hayat tarzlarına) üstün kılmak için peygamberini hidayet ve hak din ile göndermiştir.”1 Hazreti Âdem aleyhis selam’dan Hazreti Muhammed sallelallahu aleyhi ve sellem’e kadar bütün …

Seher vakti dualara icabet edildiği ve günahların affedildiği vakitlerdir. Gecelerini kıyamda geçirenler için Allah Teâlâ’nın cennette güzel makamlar hazırladığını1 beyan eden Resulullah sallellahu aleyhi ve sellem seher vaktini değerlendirmekle ilgili ümmetine şu önemli öğüdü vermiştir: “Gecenin yarısı geçtikten sonra Yüce Allah (ın rahmeti dünya semasına) iner ve Allah celle celalluh …

Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem, emr-i bil marufu yerine getiren kimselere yaptıkları görevin ulviliğinden dolayı dokunulmazlık alanı biçmiş ve onların hayatına kast edenlerin yaptığı günahı nasıl bir suça denk gördüğünü sorulan soru üzerine şu hadisinde dile getirmiştir: “Kıyamet gününde insanların en şiddetli azaba çarptırılacak olanları, peygamberlerini ve emr-i bil maruf …