Şemsettin Dursun

Dünyevi, dünyada olan, mündemiç demek olan “İçkin” kavramı ile yaşanılan dünyanın ötesinde olan, ebedi, uhrevi demek olan “Aşkın” kavramı arasında ne gibi bir ilişki olabilir? Bir tefekkür ve tezekkür ortamında bir anlam arayışı çerçevesinde bunu biraz düşünmeye çalışalım. Farabi; “Mutluluğun sadece “peşinde koşulması” değil aynı zaman “elde edilmesi” gereken bir …

Dostluk gönüllü değil gönülden iletişimdir. Aynı yöne, aynı ufka yürek hizasında bakmaktır. Dostluk duygusal bir bağlanma, karşılıklı dikkat ve sorumluluktur. Dostlukta adanmışlık vardır. Adanmışlığın ahlaki niteliği olan temel bileşenleri; vefa, dürüstlük ve fedakârlıktır. Dostlar; en mutlu anlarını da en can acıtan ve yürek dağlayan anlarını da paylaşırlar. Dostluk; varlığımıza bir …

Vicdan iletişimi sessiz ve derindendir. Vicdanı olan insan, etrafına karşı kulak ve göz kesilir. Görmesi gerekeni görür, dokunulması gerekene dokunur. Vicdanın kanalları tıkalıysa bu sefer kör ve sağır kesilir, duyarsız kalır ve aldırış etmez. Bir düşünür; “ Sonlu olduğumuz gerçeği, aldırışı mümkün kılar. Aldırış aynı zamanda vicdanın kaynağıdır. Vicdan aldırışın …

İçinde yaşadığımız bu hız ve haz çağında, sessizliğe çokça ihtiyaç var. Zira tefekkür, tezekkür ve teakkul ancak sakin ve sessiz bir ortamda mayalanır. Duymak ve muhatabımızın ne dediğini anlamak için susmak gerekir. Susmak ve dinlemek, anlamlı bir iletişim için vazgeçilmez unsurdur. “Söz gümüşse, sükût altındır” kelam-i kibarı, sorgulayıcı bir mantıkla …

Düşünmek, varlığın anlamını idrak etmek, kavramak ve algılamaktır. Düşünmek, eşyanın zahiri niteliklerini tanımak için duygularımızın ötesine geçerek, fiziki dünyadan elde edilen verileri zihinsel fonksiyonlar marifetiyle zihin dünyamıza kodlamaktır. Aklımızı, kalbimizi, duyularımızı, hayal gücümüzü ve irademizi birlikte eşgüdümlü olarak kullanarak mesafe almaktır. Düşünmek, olayları ve olguları anlamak, kavramak ve algılamak için …

Öyle konuş ki sözün Kur’an tabiriyle “kavl-i leyyin” yani yumuşak üslupla söylenen söz olsun. Muhatabın dost ise ona yumuşak konuş ki dostun sözlerinden incinmesin. Muhatabın dost değil ise bil ki en güzel dostluklar tatlı sözlerle kurulur.  Cenab-ı Hak, Firavun gibi kendisine kafa tutan bir kimseye bile yumuşak sözle hitap edilmesini …

Öyle konuş ki sözün Kur’an’ın tabiriyle “kavl-i kerim” olsun.  Yani ikram edici, etkili, gönül alıcı, mutlu edici söz… Söz vardır ki muhatabını bir ikrama kavuşmuş, bir lütfa ermiş gibi mutlu eder. İşte o söz kavl-i kerimdir. Birbirimize ikram edeceğimiz hiçbir şeyimiz yoksa bir çift güzel sözümüz de mi yok? İnsanın …

Öyle konuş ki sözün “kavl-i beliğ” yani “düzgün ve tesirli söz” olsun. Açık olmayan, anlaşılmayan tesirsiz sözlerle gönüllere giremezsin. Hakikat tohumlarını sinelere ekemezsin. Dolayısıyla beliğ söz davetçinin lisanıdır. Belagatlı söz söyleyebilmemiz için belli bir seviyemizin olması gerekir. Akl-ı selim ve kalb-i selim ile sözü yoğurarak söylemeemiz gerekir.  Kavl-i beliğ, Kur’ân-ı …

Öyle konuş ki sözün “kavl-i adl” yani “doğru ve adil söz” olsun. Sözünü hakikat terazisiyle tart da söyle, ölçülü olsun. Adaletli söz söyleyebilmek için önce adil bir karakterimizin olması lazım. Adaleti içselleştirmemiz lazım. Peki, adil insan kimdir? Adil insan, kimliği ve dünya görüşü ne olursa olsun, hep mazlumun ve mağdurun …

Eleştiri, bir insanı, bir eseri, bir konuyu doğru ve yanlış yanlarını bulup göstermek amacıyla inceleme işi olarak tanımlanırken, felsefi yaklaşımla eleştiri, özellikle bilginin temellerini ve doğruluk durumunu inceleme, sınama, yargılama şeklinde tanımlanabilir. Eleştirinin amacı, muhatabımızın yanlışlarını-kusurlarını, onu incitmeden, aşağılamadan uygun ve medeni bir üslupla göstermektir. Yoksa içinde bulunduğumuz sosyal katmanda …