İrfan Dünyamız Kendi İrfanımızı Keşfet!
İslâm dinine göre insan, Allah Teâlâ’nın yeryüzündeki halifesidir.1 Sıradan bir varlık değildir. Mükerrem (en şerefli ve değerli) bir varlıktır.2 Yüce Allah ona ruh vererek ikramda bulunmuştur.3 Akıl ve irade (özgürlük) vermiştir. Emaneti taşımaya onu ehil görmüştür.4 Mahlukat içerisinde en güzel suret (şekil ve yüz güzelliği) insana bahşedilmiştir.5 Yüce Allah’ın kendisine ibadet ve itaat etmekle vazifelendirdiği bu şerefli varlığın şahsiyeti çok değerlidir.
İnsan şahsiyeti asla rencide edilemez, hakarete maruz bırakılamaz, küçük düşürülemez. Allah Teâlâ Kur’an-ı Kerim’de insanı küçük düşürecek tüm söz ve davranışları yasaklamıştır. Bu anlamda insanın gıybetini yapmak, iftira etmek, ona yalan söylemek, çekiştirmek, adına laf taşımak, kaş göz işaretiyle alaya almak, korkutmak, haksız yere dövmek, yaralamak ve öldürmek haram kılınmıştır.
Kardeşleşin
Yüce Allah insan cinsinden Müslümanlara ayrı bir önem atfetmiştir. Onların imana bağlı kardeş olduklarını şu ayette beyan buyurmuştur: “(Unutmayın) inananlar (birbirlerine düşman olamazlar, onlar) ancak kardeştirler. O hâlde (mü’minler arasında çıkabilecek anlaşmazlıklara seyirci kalmayın, din) kardeşlerinizin arasını düzeltin; Allah’tan (mü’minlerin birlik ve beraberliğini bozup İslâm toplumunu zayıflatacak her çeşit olumsuz davranıştan) sakının ki (O’nun tarafından şefkat ve) merhamete lâyık olabilesiniz.”6
Yüce Allah’ın kardeş olarak yarattığı Müslümanların toplumsal yapısının aralarına kurşun dökülmüş duvarlar gibi sağlam olmasını Rabbimiz bizlerden istemiştir.7 Şayet bu yapı olumsuz davranışlarla sarsılacak olursa toplumsal güvensizliğe neden olunmuş olur. İslâm toplumunun sarsılmasına neden olan ve faillerini fasıklıkla nitelendiren davranışlar ayette şöyle beyan edilmiştir:
“Ey iman edenler! Hiçbir (kişi veya) toplum, başka bir toplumu küçümseyip alaya almasın (ve her zaman şu ihtimali düşünsünler): Belki o beğenmedikleri insanlar, Allah katında kendilerinden daha üstündürler. Aynı şekilde, kadınlar da (başka bir topluma mensup olan) kadınlar (hakkında dedikodu yapıp onlarla alay etmesinler); belki o küçümsedikleri kadınlar, kendilerinden daha üstündürler. (Meşru eleştiri sınırlarını aşıp) birbirinizi kırıcı sözlerle ayıplamayın, birbirinizi (küçük düşürücü) lakaplarla çağırmayın! Hâlbuki imanla şeref ve üstünlük kazandıktan sonra ‘günahkâr’ ismi ile anılmak ne kötüdür! (Artık her kim tövbe ederse, günahları bağışlanacaktır.) Kim de tövbe etmekten kaçınırsa, işte onlar zalimlerin ta kendisidir!”8
Alay ve küçümseme
Ayet-i kerimede alay etmek, küçümsemek ve insanlara hoşlanmayacakları lakaplar takmak yasaklanmış ve bu davranışların ilahi sınırlardan çıkmak (fısk) oluşuna vurgu yapılmıştır. Ayetin nüzul ortamında Yahudilikten ve Hristiyanlıktan ihtida etmiş birine eski diniyle hitap etmenin yasaklığına atıf vardır. Hiç kimse, Müslüman olmuş birine “Ey Yahudi” veya “Ey Hristiyan” diye hitap etmemelidir. Çünkü “İslâm isminden sonra Yahudi ve Hristiyan ismi ne kadar kötü bir isimlendirmedir” diye muhataplar uyarılmıştır.9
İslâm’dan sonra Müslümana böyle isimler verilmez. Ayrıca “Ey fasık” diye de hitap edilmez.10 Bu bağlamda şunu hatırlatmak gerekir. Eskiden herhangi bir ideolojiye göre hayatına anlam verip sonradan Müslüman olan birine de eski dünya görüşü hatırlatılmamalı ve onunla itham edilmemelidir. İnsan şahsiyetini yaralayacak söz ve lakaplardan sakınmanın önemi ayette belirtilmiştir. Sadece bu lakap takmayı dini kimlik üzerinden yapanlar kınanmamıştır.
Ayetin hükmü geniştir. İnsanın şahsiyetini rencide eden; onun fiziksel özellikleri başta olmak üzere hakkında küçük düşürücü ifadeler kullanılması dinen yasaktır. Hucurat Suresi’nin 12. ayetinde gıybet dâhil bu kötü davranışlar belirtilmiştir.
Yukarda metin ve mealini verdiğimiz ayette, Müslüman birisine fasık unvanları olan Yahudilik ve Hristiyanlık isimleriyle hitap etmenin yasaklığına vurgu yapılmıştır. Müslümana fasık isimleriyle hitap etmek günahtır ama Kur’an’a göre İslâm’ın dışındaki tüm dinler de fısktır ve müntesipleri de fasıktır. Münafıklar da müşrikler de fasıktırlar. Hristiyanlar, Yahudiler ve kurucuları insan olan dinler de fısktır.11
Masonluk, siyonizm, kapitalizm, sosyalizm, faşizm ve tüm ideolojiler fasıklıktır. Allah’ın ayetlerini inkâr edenlerin ve müşriklerin fasık olduklarını anlarsak fasık kavramının alanının genişliğini kavramış oluruz. Bu durumda tüm bidat fırkalar, ideolojik mektepler, dine karşı din olmak iddiasındaki resmî ideolojiler fısktır (Bağlıları Allah Teâlâ’ya itaatten çıkmıştırlar). Bu gruplara müntesip olanlar hidayetten sapan batıl ehlidirler. Allah celle celaluh fasıkları asla sevmez. Müslümanlar, fasıkları hedeflerine alarak onları İslâm’a davet etmelidirler. Çünkü onlar batılı tercih ederek hidayetten sapmışlardır.
Dr. Mehmet Sürmeli/ İrfanDunyamiz.com
DİPNOTLAR
1 Bak: Bakara 2/30
2 Bak: İsra 17/70
3 Bak: Sad 38/72
4 Bak: Ahzab 33/72
5 Bak: Gafir 40/64
6 Hucurat 49/10
7 Bak: saf 61/4
8 Hucurat 49/11
9 Hasan el-Basrî, Tefsir, c. II, s. 283.
10 Mücahid, Tefsir, s. 261.
11 Bak: Bakara 2/99; Âl-i İmran 3/110; Maide 5/ 59; Tevbe 9/ 9, 67, 84.Şahsiyet Gelişimi↗
Müslümanca hassasiyetlerle yazılmış kişisel gelişim yazıları okumak için tıklayın.
Adab-ı Muaşeret↗
Sosyal hayattaki edep ve görgü kurallarına dair yazıları okumak için tıklayın.
