Müslümanlarda farklı bir heyecan ve hissiyatın yaşanmasına vesile olan Üç Aylar, yani Recep, Şaban ve Ramazan ayları pratik olarak Müslümanların kültürel hayatında olduğu gibi teorik olarak klasik kaynaklarda da bir şekilde yer bulmuştur.
Üç ayların ilki olan Recep ayı, aynı zamanda savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan biridir. Müslüman âlimlerimizin pek çoğunun eserlerinde bu ayda ve içinde yer alan Regaib ve Miraç kandillerinde yapılan ibadet ve taatin daha da önem kazandığı ifade edilmektedir.
Şaban ayının faziletine ve Allah Resulünün bu ayın büyük kısmını oruçlu geçirdiğine dair başta Buhârî ve Müslim olmak üzere hadis kaynaklarında çok sayıda rivayet bulunmaktadır. Mesela “Ramazan dışındaki en faziletli orucun şâbanda tutulan oruç olduğunu” ifade eden rivayet oldukça dikkat çekicidir. Bundan dolayıdır ki klasik kaynaklarda, mesela bazı fıkıh kitapları ile ahlâk ve mevize türü eserlerde bu aylara ve içindeki bazı gecelere dair epeyce bilgiye rastlamak mümkün..
Recep ve Şabandan sonra gelen ve Üç Ayların sonuncusu olan RAMAZAN ayının önemi ile ilgili hem Kur’an-ı Kerim hem hadislere dayalı bilgiler ise hemen herkesin malumudur.
Sonuç olarak “Üç Aylar” kavramı “haram aylar” gibi Kur’an’a dayalı bir kavram olmasa da içinde yer alan tek tek aylara ve bazı gecelere dair başta hadis literatürü olmak üzere çok sayıda kaynaklarda epey bilgi yer almaktadır. Ayrıca günümüzde sosyolojik bir gerçeklik olarak Üç Ayların; “Müslümanlara dinî hissiyat ve ibadet yoğunluğu eşliğinde gündelik hayatlarını sorgulama, yenileme ve zenginleştirme fırsatı sunduğu” (bkz. “Üç aylar” md. DİA ) da gözardı edilmemelidir.
Peki Üç Aylarda ne yapalım?
- Nasuh/ samimi tevbe edelim. Niyetimizi ve amellerimizi ihlaslı kılalım ve takvâyı kuşanalım
- İbadetlerimizi “ihsan” üzere yapalım. Farz namazlarımızı huşu ve mümkün mertebe cemaatle kılalım. Sünnet ve nafile namazlarla Allah’a yaklaşmaya gayret edelim.
- Farz olan zekat ve fitrelerimizi verelim. Allah yolunda tasadduk ve infaktan geri durmayalım.
- Recep ve Şaban aylarında kaza ve nafile oruçlarımızı tutalım. Ramazan orucunu en güzel şekilde tutmaya çalışalım.
- Hac ve umre ibadetini yerine getirmek için niyetlenelim. Bu yolda gerekli olan maddi ve manevi hazırlığımızı yapalım.
- Kur’an-ı Kerim okumayı bilmiyorsak hemen öğrenmeye başlayalım. Her gün Kur’an-ı Kerim okuyalım. Ramazanda okumamızı artıralım ve en az bir hatim bitirmeye çalışalım.
- İlmimizi artıralım. Güvenilir Kur’an-ı Kerim meali ve tefsirlerden âyet ve surelerin manasını öğrenelim. Rabbimizin kelamı Kura’n’ı ve kâinat kitabını tezekkür, tedebbür ve tefekkür ile imanımızı güçlü kılalım.
- Kırk hadis, Riyâzu’s-sâlihîn gibi hadis kitaplarını okuyalım.
- Peygamber kıssaları, Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi vesellem’in ve ashabının örnek hayatını anlatan siyer kitapları okuyalım.
- Baştan sona bir İlmihali anlayarak okuyup bitirmeye çalışalım.
- Ümmeti Muhammed’in genel kabulüne mazhar olmuş âlimlerin eserlerini okuyalım
- Her Müslüman için gerekli olan bu bilgiler yanında ayrıca ihtisas/ uzmanlık alanlarımızın gerektirdiği özel bilgilerle mücehhez olmaya gayret edelim.
- İslâm Dinini iman, ahkâm ve ahlâk bütünlüğü içinde doğru anlamaya ve yaşamaya çalışalım. Öncelikle sağlam bir iman ve güzel bir ahlaka sahip olmak için gayret edelim. Kalbi mâsivâdan, kötü huylardan ve davranışlardan arındırıp (التخلي) güzel hâl ve vasıflarla donatalım.
- Dini sadece iman ve ahlaka indirgemeyelim. İbadet ve muamalata dair hayatın bütününü kuşatan dini hükümleri de öğrenip yaşamaya çalışalım.
- Allah’ı ve Resulullah’ı çok sevelim. Her zaman en güzel Örneğimiz Habibullah olsun. O’nu daha iyi tanımaya, izinden gitmeye, sünnetine uymaya, ahlakıyla ahlaklanmaya çalışalım
- Her yeni gün irfanımızı, zikrimizi, ibadetimizi ve şükrümüzü daha da artırmaya gayret edelim.
- Günlük dua, tesbihat ve zikirlerimiz olsun. Şu duaları çokça yapalım: “Allahım! Recep ve Şaban’ı bize mübarek kıl ve bizi Ramazan ayına kavuştur.”, “Allah’ım sen affedicisin, affı seversin, bizleri affeyle.”
- Yaptığımız her sâlih ameli (iyi, yararlı işi) itkân üzere en güzel şekilde yapmaya çalışalım. Mesleğimizin gerektirdiği vazifelerin hakkını verelim. Baştan savma iş yapmayalım. Rızkımızı helalinden kazanalım. Haram ve şüpheli şeyler karıştırmayalım.
- Allah için birbirimizi sevelim. Ailemize, akraba ve dostlarımıza sevgi, şefkat ve merhamet gösterelim. Komşu ve misafirlerimize iyilik ve ikramda bulunalım.
- Salih arkadaşlarla oturup kalkalım. İstikamet ehli ihlaslı Âlimleri, tecrübe sahibi büyükleri her fırsatta arayıp ziyaret edelim, nasihat ve dualarını alalım.
- Yer yüzündeki bütün Müslümanların iyiliği için var gücümüzle çalışalım. Ümmet-i Muhammed’in birliği, dirliği, izzet ve selameti için çabalayalım.
- Mazlumlara kol kanat gerelim.
- İyilikleri yaymaya, kötülüklere engel olmaya çalışalım. (Emri bi’l-ma’rûf nehyi ‘ani’l-münker.)
- İslam nurunun bütün insanlığa ulaşması için zamanın ve şartların ruhuna uygun şekilde ihlas ve samimiyetle cehd u gayret edelim.
- Ölümü çokça hatırlayıp, kabir ve ahiret için neler hazırladığımız konusunda kendimizi her gün muhasebe edelim.
Peki nelerden uzak duralım?
- Günahlara dalmayalım. Nefsin kötülüklerine ve şeytanın vesveselerine kapılmayalım. Her türlü şerden Allah’a sığınarak kurtulmaya çalışalım.
- Şeytan vesvese verdiğinde hemen istiaze ile Allah’a sığınalım. Nefsimizi hiç boş bırakmayalım! Kendimizi hep hak ile meşgul edelim. Hayırlı bir işi, ameli bitirince hemen Allah’ın rızasını kazandıracak başka faydalı bir işe koyulalım.
- İbadet, ilim ve Allah yolunda cihad konusunda tembellik göstermekten uzak duralım.
- Kötü ortam ve arkadaşlardan uzak duralım.
- Tv, tlf, İnternet, sosyal medya ile gerektiğinden fazla meşgul olmayalım.
- Dünyevileşmeyelim. Ahiretin tarlası olan bu dünyayı ebedi yurt vehmedip gaflete dalmayalım. Ölümü ve hesaba çekileceğimizi unutmayalım.
- Kul hakkına girmeyelim. Hiç kimseye zulum ve haksızlık etmeyelim. Ya hayır konuşalım, ya susalım. İnsanlar elimizden ve dilimizden emin olsunlar.
- Müslümanlar arasında ayrılık ve fitneye sebep olacak her türlü söz ve hareketten uzak duralım. Enerjimizi kısır tartışmalarla zâyi etmeyelim. Müslüman kardeşlerimizle cedelleşmeyelim. Güzel uyarı ve nasihatler edelim.
- Bir yanlış gördüğümüzde önce sabredelim. İncinmeyelim ve incitmeyelim! Uygun zamanı kollayıp usulünce kardeşimizin yanlışını izale etmesi için yardımcı olalım.
- Ehil olmadığımız işleri üstlenmeyelim. Ehliyet ve liyakat sahibi olmayanlara aracı olup vebale girmeyelim.
- Ye’se kapılıp ümitsizliğe düşmeyelim. Düştüğümüz her türlü kötü durumdan Rabbimizin rahmetine sığınarak ve üzerimize düşeni yapmaya çabalayarak kurtulacağımızdan emin olalım.
- Bizi ilgilendirmeyen her türlü mâlâyânî, faydasız ve şüpheli şeylerden uzak duralım.
- Başta şirk, küfür ve zulüm olmak üzere her türlü büyük ve küçük günahtan uzak duralım. Haksız yere cana kıymaktan, zina, iffete iftira, içki, kumar, faiz alıp verme, hırsızlık, bağiy, eşkıyalık, irtidat gibi büyük günahlardan kendimizi ve çoluk çocuğumuzu koruyalım.
- Kibir, riya, gösteriş, cimrilik, israf, nemelazımcılık, korkaklık, yalan, iftira, gıybet, dedikodu, alay etmek, hor görmek, bencillik, kibir, haset.. gibi her türlü kötü ahlak ve huylardan ateşten kaçar gibi uzak duralım.
Üç aylarda şunları yapalım, şunları yapmayalım derken tabi ki bütün bunlara Üç Ayların sonrasında dikkat etmeyelim demek istemiyoruz. Üç Ayları vesile ederek hayatımıza yeniden çeki düzen verelim anlamında söylüyoruz.
Rabbimmiz Üç Aylar vesilesiyle bizlere iyiliklerimizi çoğaltmayı, yanlışlarımızı düzeltmeyi, günahlardan sakınmayı ve eksiklerimizi tamamlamayı nasib ve müyesser eylesin. Kendisine lâyık kul, Habibine lâyık ümmet eylesin. Âmîn.
Adnan Memduhoğlu/ İrfanDunyamiz.com
Altın Öğütler ↗
Hayatınızı değiştirecek birbirinden faydalı altın öğütler okumak için tıklayın.
Dua Defteri ↗
Gönüllerin pasını silen birbirinden güzel dualar okumak için tıklayın.