Temizlik adabı…

Müslüman için temizlik olmazsa olmaz vasıflardandır. İbadetlerin birçoğunun geçerli olabilmesinin şartlarından biri de temiz olmaktır. Mesela namaz ibadetinde bedenin, elbisenin namaz kılınacak mekânın temiz olması ve abdestli olmak şarttır.

Temizlik zengin olsun fakir olsun herkesin yapabileceği bir fiildir. Kişinin elbisesi yeni olmayabilir ama eski de olsa temizliğine dikkat edebilir. Allah azze ve celle şöyle buyuruyor:

“Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi ve kollarınızı yıkayın, başınıza meshedin ve topuklara kadar da ayaklarınızı yıkayın! Eğer cünüp iseniz güzelce yıkanıp temizlenin. Şayet hasta veya yolcu olursanız yahut biriniz tuvaletten gelirse ya da eşlerinizle cinsî münasebette bulunur da, abdest veya gusül almanız gereken böyle durumlarda su bulamazsanız, o zaman temiz toprağa ellerinizi sürüp onunla yüzlerinizi ve dirseklere kadar kollarınızı mesh edin. Bu tür emirlerle Allah size güçlük çıkarmak istemez; bilakis şükredesiniz diye sizi tertemiz kılmak ve size olan nimetini tamamlamak ister.” (Maide, 6)

“Ey iman edenler! Size verdiğimiz rızıkların temiz ve helâl olanlarından yiyin! Eğer yalnız Allah’a kulluk ediyorsanız O’na şükredin!” (Bakara, 172)

Yine Bakara Suresi’nin 222. ayetten anlıyoruz ki Allah azze ve celle çokça tövbe edenleri ve iyice temizlenenleri sever. Mümin kul hem tövbe ederek manevi, hem de beden, elbise ve mekân temizliğine dikkat ederek maddi temizliğini sağlamış olur. Kalbin temizliği şirk başta olmak üzere, kibir haset ve cimrilik gibi kötü düşüncelerden ve duygulardan kalbi arındırmaktır.

Peygamberimiz temizlikle ilgili birçok hadisleri vardır. “Temizlik imandandır” en meşhur olanıdır. Bu hususta birçok hadis rivayet edilmiştir. (Müslim, Taharet 1; Darimi, Vudu 2; Müsned, 5/342,344) “Allah Temizdir, temizliği sever.” (Tirmizi, Edeb, 41) “Namazın anahtarı temizliktir.” (Ebû Dâvûd, Salât, 73) gibi tavsiye ve emirlerle müminler temizlik adabını îfâya davet edilmektedir.

Yine bir hadis-i şerifte şöyle buyurulur: “Peygamberlerin sünneti beştir. Bu beş şey fıtrat gereğidir: Sünnet olmak, kasıkları tıraş etmek, tırnakları kesmek, koltuk altını temizlemek, bıyıkları kısaltmak.”(Buhârî, Libâs, 63-64)

Dişleri fırçalamak / misvaklamak, elleri yemek öncesi ve sonrası yıkamak, saç sakal ve bıyık bakımını yapmak, koltuk altı ve etek traşı olmak ve ter kokusunu gitmesi için çok ara vermeden banyo yapmak beden temizliğindendir.

Tırnakları parmaklara zarar vermeyecek şekilde kesmelidir. Tırnak kesmek için belli bir süre tayin edilmediğinden, tırnak uzadıkça kesilir. Tırnak kesmenin caiz olmadığı herhangi bir gün yoktur. Bunun yanında, Rasûlullah’ın cuma günleri tırnak kesmeyi sevdiği de nakledilir. (Heysemî, II, 170; Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, III, 244) Tırnakları uzatmak doğru değildir.

Herhangi bir pislik bulaştığında elbiseyi yıkamak, iç çamaşırların temizliğine dikkat edip gerekirse imkân dâhilinde sıklıkla değiştirmek,, çorapları uzun zaman kullanmamak… Bunlar da elbise temizliğinde dikkat edilmesi gereken hususlardır.

Atalarımız “Arslan yattığı yerden belli olur” demişlerdir. Kişi kullandığı eşyalarını, arabasını, evini ve iş yerini temiz tutmalıdır. Bulunduğu mekânın eşyalarını yerli yerine yerleştirerek görünümünde güzel olmasına dikkat etmelidir.

En güzel örneğimiz Hazreti Muhammed Mustafa sallellahu aleyhi ve sellem Efendimiz’in hayatına baktığımızda tüm bu hususlarda çok hassas olduğunu görmekteyiz. Mesela dişlerini yemekten sonra, mescide gideceği zaman, namaz kılmadan önce, insanların yanına çıkacağında ve Kur’an’ı Kerim okuyacağında temizliyor. Sahabelerin rivayetinden öğreniyoruz ki peygamberimizin dişleri bembeyazdı. “Misvak kullanmak ağzın temiz kalmasına ve Rabbin razı olmasına sebeptir.” (İbn-i Mâce, Tahâret, 7) buyuruyor Peygamberimiz.

Şüreyh bin Hânî anlatıyor: Hazreti Ayşe’ye: “Peygamber Efendimiz eve girdiği zaman ilk önce ne yapardı?” diye sordum. “Dişlerini misvaklardı” dedi. (Müslim, Tahâret, 43-44) Bunun gibi beden, elbise ve mekân temizliğine Rasûlullah Efendimiz çok dikkat ediyorlar. Bizler de O’nun ümmeti olarak bu hususlara dikkat etmeliyiz.

Tüm bunların yanında temizliği aşırı abartmak bir takım vesveselere ve psikolojik hastalıklara sebebiyet verebilir. Bundan dolayı aşırıya kaçmadan ölçülü hareket etmek gerekir.

Abdülkerim Temizcan/ İrfanDunyamiz.com

  • Öğrendiklerimiz:
  • Temizlik Müslümanın en öncelikli görevidir.
  • Üç önemli konuya dikkat etmek gerekir: Beden, elbise ve mekân temizliği.
  • Bir de manevi temizlik vardır. Günahlara tövbe etmek, kalbi kibir ve haset gibi kötü duygulardan arındırmak.
  • Temizlik konusunda da ölçülü olup aşırıya gitmemek gerekir.

Adab-ı Muaşeret

Sosyal hayattaki edep ve görgü kurallarına dair yazılar okumak için tıklayın.

Şahsiyet Gelişimi↗

Müslümanca hassasiyetlerle yazılmış kişisel gelişim yazıları okumak için tıklayın.

Şunlara Gözat

Kur’an’da insanın eşeğe benzetildiği üç durum

Bakalım size de ilginç gelecek mi… Kur’an’da bazı insanların durum ve tavırları üç noktada “eşek” …

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.