Deprem kampanyasına zekat ve fitre verilir mi?

Depremde zarar gören kişilere, dini inanç ve dünya görüşlerine, zengin ve fakir oluşlarına bakmadan, nafile sadaka vermek caizdir. Ayrıca bilip bilmeden zimmetimize taalluk eden başta kul hakkı olmak üzere her türlü haklardan arınmak niyeti ile de depremzedelere yardım maksatlı olarak yapılan kampanyalara bağışta bulunmak hem caiz hem de gereklidir.

Fıtır sadakasına gelince, bu mali ibadetin kendisine has zamanı ve şartları vardır. Her ne kadar hicri senenin başlaması ile fıtır sadakasının verilebileceğini söyleyen alimler de var ise de cumhura göre Ramazan ayında verilmesi gereklidir. Ayrıca fıtır sadakası verilecek kişinin (örfen değil) şeran fakir ve müslüman olması gerekir.

Bu sebeple, şu an itibariyle depremzedelere yardım kampanyalarına yapılan yardımları fıtır sadakasına mahsuben vermek hem zaman itibariyle hem de verilecek kişilerde aranan şartlar itibariyle problemlidir. Müslüman hem depremzedelere yardım kampanyalarına katılmalı hem de esasen cüzi bir miktar olan fıtır sadakasını Ramazan ayı içerisinde şartlarına uygun şekilde vermelidir.

Pekiyi depremzedelere verilmek üzere başlatılan yardım kampanyalarına zekat niyetiyle bağışta bulunulabilir mi?

Bu ancak zekata mahsuben verilenler ile teberru olarak verilenlerin ayrı hesaplarda olması şartıyla caiz olabilir. Çünkü İslamın diğer ibadetlerinde olduğu gibi zekat ibadetinin de, özellikle verileceği yerler itibariyle kendisine has şartları vardır. Bunların başında zekat verilecek kişilerin müslüman olması ve şeran fakir olması gelir. Zengin olduğu halde an itibariyle malına ulaşamayacak durumda olanlar da fakir kategorisine dahildir. Mutlak kampanyalarda toplanacak yardımlardan faydalanacak kişilerin en azından bir kısmının zekat almaya ehliyetli olmayabilecekleri dikkate alınmalıdır.

Hulasa zekat için ayrı bir hesabın açılarak o hesapta toplanan paraların özellikle zekat almaya ehliyetli olan fakirlere verilmesinin garanti edilmesi gerekir.

Bu mevzuda en sağlam yol zekat mükellefi Müslümanların, zekatlarını umumi kampanyalara katılarak değil de bizzat kendileri veya güvendikleri salah ehli kişilere vekalet vererek, zekat verilmesi caiz olan kişilere ulaştırmalarıdır.

Bir taraftan hayır hasenat yaparken diğer taraftan son derece önemli bir ibadeti dejenere etmeyelim, derim.

Prof. Dr. Mehmet Erdem/ İrfanDunyamiz.com

• Bize nasıl kıydınız?
• Selât-ü selam hassasiyeti…
• Seyda Muhammed Konyevi’den Güzel Eser
• Mehmet Feyzi Efendi farklı bir zattı…
• Celalettin Ökten Hoca sade yaşardı…