İrfan Dünyamız Kendi İrfanımızı Keşfet!
Sivas’ta halkın “Süleyman Emmi” veya “Süleyman Dede” dediği kimilerinin de bizim de tercih ettiğimiz üzere “Hay Hak Amca” dediği güzel bir ihtiyar vardı; size ondan bahsetmek istiyorum. Hay Hak Amca başta Ulu Camii’nde olmak üzere yolda, sokakta her yerde, namaz, hutbe ve tesbihat dışındaki tüm zamanlarda “Hay Hak” diye sürekli bağırırdı. Vaizlerin sohbetlerini bu iki kelime ile renklendirir, diğer katıldığı toplantıları da yine aynı kelimelerle hareketlendirirdi.
Bazen yolda sokakta; “Allah’a kulluk edin, ibadetinizi yapın, namazını kılın” diye, bazen de; “Allah diyenleri yasaklıyorlar” gibi sitem dolu ifadelerle bağırırdı. Hatırlayabildiğim kadarıyla şuna benzer şeyler söylerdi:
“Allah’ın yoluna gidin, kâfirlere benzemeyin!
“Faiz yemeyin, harama gitmeyin!”
“Allah’ın hükümlerini inkâr etmeyin. Allah’ın düzenini kaldırmayın!”
“Karılarınızı kızlarınızı açmayın. Allah’tan korkun!”
Bazen hitapları o derece hiddetlenirdi ki; “Faiz yiyorsunuz, her işiniz haram olmuş” gibi sözler söylerken çok kızgın bir hal alırdı. Mevcut yasalara göre insanların çekinerek konuşabileceği meseleleri Süleyman Amca şehir meydanında hiç çekinmeden bağırarak söylerdi. Zaman zaman onu karakola götürdüklerine dair halk söylentileri olurdu. Hâkimin ona “Niye mahkemeye gelmiyorsun” dediğini, onun ise ona “Allah seni beş vakit namaza çağırıyor geliyor musun?” dediği şeklinde menkıbeler anlatılırdı.
Çocukluğumda ve gençliğimde Süleyman Amca’nın bu konuşmalarına defalarca şahit oldum. Sivaslılar bu durumu nasıl karşılardı diye soracak olursanız, genellikle tepki vermezlerdi. Yani bir seyyar satıcının bağırması nasıl normal bir şeyse Süleyman Amca’nın bağırması da Sivaslılara o derece normal gelirdi.
Gençler yanından geçerken “Süleyman Emmi nasılsın!” veya işte “Allah’ına gurban senin” tarzında sevgi gösterirlerdi. Dini şuuru olanlar, “Süleyman Emmi yine başladı” diyerek memnun olurlardı. Çoğu insan da alışık olduğu bu sesi duyunca tebessüm ederlerdi. Çoğu kimse Süleyman emmi hakkında “güzel bir Müslümandır” diye düşünürdü.
O dönemleri gören ne kadar insan varsa hepsinin hatıralarında Süleyman Emmi’nin bu bağırmaları mutlaka yer etmiştir. Kendisi Sivaslılar için unutulmayacak bir insan olmuştur. Cübbesi, aksakalı ve görkemli olmayan sarığı ile dolaşan Hay Hak Amca’yı Sivas’ta hemen hemen herkes tanırdı. Çoğu kimseler onu Sivas’ın sembollerinden biri olarak görür ve ona sevgiyle bakar, az sayıda bazı kimseler ise yolda sokakta bağırdığı için ona surat ekşitir veya kızardı. Fakat o, kimseye aldırış etmez ve doğru bildiklerini bağırarak söylemeye devam ederdi.
Ona tepki göstereni ben pek görmedim, bir sefer sadece gördüm, ona da Süleyman Amca aldırış etmedi bağırmaya devam etti. Bize Süleyman Emmi değil de ona tepki gösteren tipler sevimsiz gelirdi.
Bizim gözümüzde Hay Hak Amca Sivas’ın sembollerinden olmanın ötesinde başlı başına bir kahramandı. Allah, suratında iman nuru parlayan bu insanı birçoklarına olduğu gibi Mustafa’ya, Göksel’e, Cihangir Ağabey’e ve bana sevdirmişti. Biz onu görünce yanına gidip konuşmazdık ama onu hep uzaktan severdik.
Onun “Hay Hak” deyişi bizim aramızdaki bir parola olmuştu. Bazen birimiz “Hay” dediğinde diğerimiz “Hak” der, bazen de her ikisini birden söylerdik. Birbirimize attığımız telefon mesajlarının sonuna “Hay Hak” diye ilave yapar, bazen sadece bu iki kelimeyi yazıp birbirimize gönderirdik. Bazen de tek başına “Hay” yazar “Hak” diye cevap gelmesini beklerdik. Birbirimizi memleketlere uğurlarken de bu parolayı seve seve kullanırdık.
Cihangir Ağabey bazı meseleleri sonuca bağlarken “Hay Hak mı” diye sorar “Hay Hak” dediğimiz zaman da; “Ha mesele yok o zaman” derdi. Mustafa ise buna ilaveten; “Allah var problem yok” cümlesini sık sık tekrar ederdi. Bu iki kelime Cihangir Ağabey’in ikizlerine ilk öğrettiği kelimelerden olmuştu. Benim ise ilerideki öğrencilerime…
Hay Hak Amcaya rahmet olsun…
Aydın Başar/ İrfanDunyamiz.com
SİVAS ÇEVRESİ İRFAN DÜNYAMIZ
Gönül Dünyamız ↗
Gönül insanlarına dair bam telinize dokunacak yazılar okumak için tıklayın.
İrfan Mektebi ↗
Sevdirici, müjdeleyici üslupla yazılmış hayata dair yazılar okumak için tıklayın.
